Cây gừng có thể trồng tại nhà một cách dễ dàng, đặc biệt là trong các khu vực có khí hậu ấm áp. Quy trình chăm sóc cây gừng không quá phức tạp. Đảm bảo cây được tưới nước đều đặn, và tránh để đất khô quá. Việc trồng cây gừng tại nhà không chỉ cung cấp nguồn gừng tươi sạch mà còn là một hoạt động thú vị và bổ ích. Hãy cùng Nhà Nguyễn tìm hiểu đặc điểm và cách trồng gừng đơn giản sau đây.
Đặc điểm và sự phát triển của gừng
Gừng (Zingiberaceae) là một thực vật thân thảo có những đặc điểm riêng biệt trong cấu trúc và sinh trưởng. Gừng thường phát triển trong môi trường lâu năm và phát triển mạnh mẽ với những thân rễ bò ngang. Một trong những điểm đặc trưng của gừng là khả năng tự dưỡng hoặc biểu sinh. Thân và rễ của cây lớn và thường có sự phân nhánh, đây cũng là nơi tập trung nhiều chất dự trữ quan trọng.
Lá của cây gừng thường có hình dạng dạng bẹ dài, ôm lấy nhau để tạo thành thân giả. Cuống lá ngắn và phiến lá lớn và ở điểm gặp nhau giữa cuống và bẹ lá thường xuất hiện một phần phụ được gọi là lưỡi bẹ, có mùi thơm đặc trưng.
Cụm hoa của cây gừng thường mọc trên ngọn thân có lá, có thể tách biệt với những ngọn thân có lá khác hoặc nở từ giữa các bẹ lá. Cụm hoa thường có dạng chùy, chùm hoặc bông, tùy thuộc vào loài cây cụ thể.
Thời điểm trồng gừng phụ thuộc vào điều kiện khí hậu ở từng vùng địa phương. Trong miền Bắc, gừng thường được trồng vào vụ xuân, trong khi ở miền Nam, người ta thường trồng gừng vào đầu mùa mưa. Quá trình sinh trưởng và phát triển của cây gừng kéo dài khoảng từ 8 đến 10 tháng, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết và chăm sóc.
Cách trồng gừng trong chậu, bao xi măng
Chuẩn bị nguyên liệu cần thiết
Để bắt đầu quá trình trồng gừng tại nhà, bạn cần chuẩn bị một số nguyên liệu quan trọng. Trong đó không thể thiếu giống gừng, loại cây gừng nên dùng, đất sạch và chậu trồng.
Chuẩn bị giống gừng để trồng
Có thể bạn đã có sẵn các củ gừng tại nhà, hoặc bạn có thể chọn giống gừng trâu già (gừng trâu trưởng thành trên 10 tháng tuổi). Điều quan trọng là phải đảm bảo giống gừng bạn sử dụng là một giống gừng sạch bệnh. Theo đó, bạn nên ủ giống gừng ở nơi tránh ánh sáng trực tiếp chiếu vào và tưới nước cho giống gừng mọc mầm. Điều này giúp đảm bảo rằng cây gừng của bạn sẽ không bị nhiễm bệnh và sẽ phát triển khỏe mạnh.
Chuẩn bị chậu hoặc túi để ươm cây
Chậu trồng gừng cần có lỗ thoát nước ở đáy, hoặc có thể tái sử dụng bao xi măng cũ sau khi rửa sạch và đục lỗ dưới đáy để tạo thoát nước hiệu quả.
Đất trồng gừng cần tơi xốp và thoát nước tốt, với đất phù sa là lựa chọn tốt nhất. Để đảm bảo đất đủ dinh dưỡng và không có bệnh tật, sử dụng đất sạch đã được xử lý và bổ sung phân bón, ví dụ như đất sạch Sfarm chuyên dùng cho cây dược liệu.
Cách trồng gừng trong chậu
Quá trình ủ ẩm gừng giống rất quan trọng. Để làm điều này, bạn xếp củ gừng lại với nhau và phun nước lên chúng mỗi 2 ngày/lần, đậy phủ bằng một lớp bọc để giữ độ ẩm. Khi gừng nảy mầm, hãy tách nhanh theo từng đốt.
Để đảm bảo sức kháng của cây, hãy bôi thuốc trị bệnh diệt nấm và rệp lên củ gừng trước khi trồng. Hãy thường xuyên kiểm tra mắt gừng và loại bỏ những mầm bị chín ép. Trồng từ 2-3 mầm trong mỗi bao, đảm bảo mắt mầm hướng lên trên và ấn chặt để củ gừng tiếp xúc chặt với đất.
Chăm sóc cây gừng đúng cách
Yếu tố ánh sáng
Gừng thích nghi tốt với nhiều điều kiện khí hậu khác nhau, nhưng để phát triển mạnh mẽ nhất, chúng cần môi trường ấm áp và nắng đầy đủ. Điều này có nghĩa là cây gừng không chịu nổi thời tiết lạnh, vì vậy cần phải được bảo vệ và trồng trong nhà vào mùa đông hoặc trong những khu vực có mùa lạnh kéo dài. Điều này giúp đảm bảo cây gừng phát triển khỏe mạnh và cho ra những củ gừng chất lượng.
Tưới nước
Gừng vốn là cây cần ẩm, bạn nên tưới nước nhẹ bằng bình có vòi sen khoảng 2 lần/ngày. Hãy quan sát đất, và khi thấy đất đã đủ ẩm thì ngừng tưới, tránh để củ gừng chìm trong nước, gây thối và chết củ gừng. Thường sau khoảng 20 ngày, cây gừng sẽ bắt đầu nảy mầm.
Khi cây gừng bắt đầu có nhiều lá, hãy tưới nước mỗi ngày một lần. Tuy nhiên, khi thời tiết có độ ẩm cao hoặc trời mưa, bạn có thể giảm tưới để tránh cây gừng bị úng.
Bón phân
Bón phân cho cây gừng là quá trình quan trọng. Sử dụng tro trấu, rơm mục, hoặc xác lá cây mục với nấm đối kháng Trichoderma khi gừng nảy mầm. Sau 20 ngày, bón phân bò ủ hoai với phân trùn quế tỷ lệ 1:1. Khi cây có 4-5 nhánh, vun gốc và bón phân trùn quế, đạm cá. Hãy ngừng bón 14 ngày trước khi thu hoạch và chỉ tưới nước cho cây trong thời gian này.
Cần lưu ý gì khi trồng gừng?
Trong quá trình trồng gừng, cần tránh độ ẩm quá cao để không làm cây dễ bị thối. Khi cây đã ủ được khoảng 14 ngày và nảy mầm, hãy chăm sóc cẩn thận và đặc biệt là khi di chuyển cây đến nơi trồng.
Cách trồng gừng bằng nhánh
Để bắt đầu quá trình ủ cây gừng tại nhà, chọn những nhánh gừng trưởng thành khoảng 10 tháng tuổi. Đặt chúng trong bóng râm và tưới nước đều đặn cho đến khi thấy mầm xuất hiện. Tiếp theo, chuẩn bị một tô nước rộng miệng và que tăm hoặc que gỗ.
Sử dụng que tăm xiên nhẹ vào phần gừng không có mầm và đặt gừng trong tô nước sao cho ½ phần thân của gừng ngâm trong nước, với phần mầm hướng lên trên. Đổi nước cho gừng mỗi 2 ngày một lần. Sau khoảng 6-7 ngày, các nhánh gừng sẽ bắt đầu phát triển rễ và ra lá non.
Phòng sâu bệnh hại cho cây gừng
Trong giai đoạn mầm non của cây gừng, cần loại bỏ ốc sên phá cây. Có thể sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để phòng ngừa triệt để. Mặt khác, cần đảm bảo rằng bạn sử dụng đất thích hợp và đảm bảo sạch bệnh trước khi trồng để đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của cây gừng.
Thu hoạch và bảo quản gừng đúng cách
Thời điểm thu hoạch cây gừng phụ thuộc vào mục đích sử dụng. Cây gừng có thể thu hoạch sau 4 tháng trồng nếu bạn muốn sử dụng củ gừng tươi ngon. Tuy nhiên, nếu bạn muốn lấy giống, nên thu hoạch từ 9 tháng trở lên.
Để thu hoạch, dùng xẻng làm vườn nhẹ nhàng xới xung quanh gốc khoảng 20-25 cm. Tránh làm xây xát củ. Sau đó, nhổ nhẹ để lấy cả khóm củ. Cắt lấy củ, rửa sạch đất và bạn đã có thể sử dụng gừng thành phẩm. Để bảo quản, đặt gừng ở nơi khô ráo, thoáng mát, và nếu cần lưu trữ lâu dài, bạn có thể phủ một lớp đất mịn dày 1-2 cm lên củ gừng.
Công dụng của gừng
Gừng, một dược liệu quý, đa dạng với hơn 400 chất khác nhau, bao gồm tinh dầu, vitamin B1, B2, B6, C và nhiều khoáng chất như kali, canxi, sắt, kẽm…
Gừng có nhiều công dụng quý giá đối với sức khỏe. Ngậm gừng tươi giúp phòng ngừa cảm lạnh trong thời tiết lạnh. Gingerol trong gừng chống oxi hóa, giúp làm đẹp da và tẩy tế bào chết. Nó còn cải thiện tiêu hóa bằng cách kích thích vi khuẩn có ích trong hệ tiêu hóa, đặc biệt sau khi dùng kháng sinh. Gừng cũng có khả năng ngăn đông máu và ngăn ngừa những vấn đề về tim mạch như đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim. Gừng là một nguồn dưỡng chất tự nhiên có lợi cho sức khỏe và làm đẹp.
Trồng gừng không chỉ giúp bạn chế biến nhanh các món ăn tại nhà mà còn đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Việc trồng gừng cũng giúp chúng ta tạo ra một môi trường xanh, góp phần bảo vệ môi trường. Đồng thời, nó cũng là một hoạt động thú vị và thư giãn. Áp dụng cách trồng gừng trên để có thể trồng gừng thành công tại nhà nhé.
