Đậu bắp không chỉ là một nguyên liệu tạo món ăn ngon và thanh mát, mà nó còn là một kho tàng dinh dưỡng đáng kể. Trong bữa ăn hàng ngày, đậu bắp đóng vai trò quan trọng, cung cấp chất xơ, protein và nhiều loại vitamin cần thiết cho cơ thể.
Tại bài viết này, Nhà Nguyễn sẽ hướng dẫn các bạn cách trồng đậu bắp với năng suất cao. Hãy cùng nhau theo dõi nhé.
Tổng quan thông tin về Đậu bắp
Thực vật
Lịch sử của đậu bắp rất bí ẩn và không có nhiều ghi chép cụ thể về nguồn gốc của loài cây này. Tuy nhiên, một số tin tức cho biết đậu bắp có thể xuất phát từ vùng cao nguyên Ethiopia. Thế kỷ XII và XIII chứng kiến sự trồng trọt đậu bắp ở Ai Cập và bên bờ biển Bắc Phi bởi người Moor.
Đậu bắp mặc dù vẫn được gọi là “mướp tây,” nhưng hoàn toàn khác biệt với loại mướp quen thuộc tại khu vực châu Á. Đây là một loài cây thân thảo, có thể cao tới 2,5 mét. Đậu bắp có lá dài, rộng khoảng 10-20 cm và hoa màu trắng vàng, thường điểm xuyết bởi sắc tím tại phần giữa và gốc. Hoa này có 5 cánh và đường kính khoảng 4-8 cm.
Phần đặc biệt của đậu bắp là quả dài từ 8-20 cm, mang theo những lớp lông và bên trong chứa nhiều hạt. Quả đậu bắp cung cấp nhiều chất xơ và những chất bổ dưỡng khác. Đặc biệt là khi chúng còn non và được sử dụng trong các món rau xanh.
Không chỉ quả, lá của đậu bắp cũng là một nguồn dinh dưỡng quý báu và thường xuất hiện trong các món salad và xà lách. Hạt đậu bắp khi trưởng thành cũng có thể được sử dụng để rang và tạo ra cà phê không chứa caffein. Ngay cả hoa đậu bắp cũng có giá trị, thường được dùng để chế biến thành trà và gia vị.
Hạt của đậu bắp chứa một lượng tinh dầu đáng kể và dầu được chiết xuất từ hạt thường có màu vàng và hương vị độc đáo. Hàm lượng dầu trong hạt đậu bắp thường dao động khoảng 40%.
Giá trị dinh dưỡng
Đậu bắp, được coi là “nhân sâm xanh,” đã được thế giới công nhận như một loại thực phẩm bổ dưỡng với nhiều ưu điểm sức khỏe. Theo Y học cổ truyền, đậu bắp có hương vị chua và tính mát, được biết đến với tác dụng giảm đau và khả năng điều trị hiệu quả các bệnh như bí tiểu tiện và táo bón.
Từ thời xa xưa, đậu bắp đã được ông cha ta sử dụng như một loại thảo dược quý. Các tác dụng chính bao gồm hỗ trợ tiêu hóa, bảo vệ tim mạch và củng cố hệ miễn dịch. Không chỉ thế, đậu bắp còn có lợi cho sức khỏe mắt và hiệu quả trong việc chống viêm nhiễm.
Các nghiên cứu hiện đại đã chỉ ra rằng đậu bắp chứa nhiều cellulose và lignin trong tất cả các bộ phận của nó. Ngoài ra, đậu bắp còn cung cấp polysaccharides pectin và chất keo dính, tạo ra cảm giác nhớt độc đáo khi ăn.
Đặc biệt, đậu bắp là nguồn giàu protein, phốt pho, sắt, kali, canxi, kẽm, mangan và các khoáng chất quý giá khác. Tất cả những điều này tạo nên hương vị độc đáo và giá trị dinh dưỡng cao của đậu bắp.
Cách trồng đậu bắp năng suất cao
Để có thể trồng đậu bắp dễ dàng và có được năng suất cao. Hãy cùng nhau tìm hiểu nhé
Chọn giống
Có nhiều loại đậu bắp khác nhau với sự đa dạng về hình dạng và kích thước của quả. Trong danh sách những loài nổi bật, chúng ta không thể bỏ qua những tên như Heirloom Burgundy, Clemson Spineless, hay Blondy,…
Tuy nhiên, ở Việt Nam hiện nay, loài đậu bắp phổ biến nhất thường có vỏ màu xanh đậm, gần như không có gai và có dạng hơi cong. Loại này phù hợp với điều kiện khí hậu của Việt Nam và đặc biệt, thời gian thu hoạch rất nhanh, thường chỉ sau 55 đến 60 ngày sau khi gieo hạt.
Hạt giống đậu bắp có thể dễ dàng mua tại các vườn ươm hoặc trên các trang mạng xã hội, cũng như các trang thương mại điện tử và giá của chúng cũng rất rẻ, chỉ khoảng từ 15k
Để trồng loại đậu này, bạn có sẽ sử dụng hạt giống. Một số vườn ươm cây giống có sẵn. Tuy nhiên, việc trồng cây từ hạt giống thường đòi hỏi một chút chi phí và công sức hơn.
Điều kiện khí hậu trồng Đậu bắp
Đậu bắp là một loài cây ưa thời tiết ấm, yêu cầu ánh nắng tự nhiên đầy đủ để phát triển tốt nhất. Loài cây này thích nhiệt độ nằm trong khoảng 24-27°C, có khả năng chịu đựng tốt với nhiệt độ cao và điều kiện khô hanh. Tuy nhiên, đậu bắp lại rất nhạy cảm với sương giá và nhiệt độ dưới 12°C.
Hạt giống của đậu bắp sẽ nảy mầm kém ở nhiệt độ dưới 20°C và cây có khả năng phát triển trong cả mùa mưa, thậm chí cả trong những vùng có mưa nhiều. Ở Việt Nam, thời gian thích hợp để trồng đậu bắp thường rơi vào cuối xuân và đầu hè, khi điều kiện nhiệt độ và ánh nắng phù hợp nhất.
Chuẩn bị đất trồng
Để trồng đậu bắp thành công, lựa chọn đất phù hợp là một yếu tố quan trọng. Đậu bắp có khả năng thích ứng với nhiều loại đất khác nhau, nhưng nó phát triển tốt nhất trong loại đất thịt, pha cát, có độ xốp và thoát nước tốt, đồng thời cũng nên giàu chất hữu cơ. Phạm vi pH lý tưởng cho đất trồng đậu bắp thường nằm trong khoảng từ 6,0 đến 6,8. Đất phèn, mặn hoặc đất có khả năng thoát nước kém không phải là lựa chọn tốt cho cây trồng này.
Nếu bạn không có một khu vườn rộng lớn hoặc không gian trống trải, hãy xem xét việc trồng đậu bắp trong các thùng xốp hoặc chậu. Tuy nhiên, quan trọng là các thùng xốp hoặc chậu này cần có chiều rộng ít nhất là 50 cm và chiều cao từ 50 cm trở lên. Đừng quên tạo các lỗ thoát nước dưới đáy và xung quanh chúng để đảm bảo cây đậu bắp không bị ngập nước.
Gieo hạt
Có một số phương pháp khác nhau để gieo hạt đậu bắp một cách hiệu quả. Bạn có thể sử dụng chậu than bùn hoặc thùng xốp để trồng trong nhà hoặc tạo luống trực tiếp trên vườn ngoài trời. Tuy nhiên, lựa chọn thời điểm gieo hạt đậu bắp cũng rất quan trọng. Việc này thường được thực hiện vào cuối mùa Xuân khi nhiệt độ không còn quá lạnh.
Trước khi gieo hạt, quá trình ngâm và ủ hạt đóng vai trò quan trọng. Để đảm bảo hạt nảy mầm đều và nhiều, bạn nên ngâm hạt đậu bắp trong nước ấm, khoảng 40°C, trong khoảng từ 2 đến 3 tiếng. Sau khi ngâm, bạn nên vớt hạt ra và đặt vào khăn ẩm để ủ. Khi thấy hạt nứt ra, bạn có thể tiến hành gieo. Để đảm bảo hạt không bị khô và chết trong quá trình ủ, luôn cần bổ sung đủ lượng nước.
Khi gieo hạt, bạn nên chia hạt đậu bắp thành từng hốc, với mỗi hốc chứa khoảng 2-3 hạt. Lớp đất trên cùng nên mỏng, khoảng 1cm, để hạt có thể nảy mầm dễ dàng. Để duy trì độ ẩm phù hợp cho hạt nảy mầm, bạn nên dùng vòi tưới nước phun sương.
Cuối cùng, cần chú ý rằng không nên để ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp lên nơi bạn gieo hạt. Nhưng cũng không nên che tối hoàn toàn để cho cây có cơ hội phát triển mạnh mẽ.
Chăm sóc Đậu bắp
Tương tự như việc trồng nho, thì việc loại bỏ các loại cỏ dại cũng vô cùng quan trọng. Hãy loại bỏ tất cả cỏ dại khi cây đậu bắp còn nhỏ và theo dõi cẩn thận sự xuất hiện của cỏ dại trong suốt mùa sinh trưởng. Một biện pháp khá hữu ích là phủ một lớp mùn dày trên mặt đất để ngăn cỏ dại phát triển quá nhanh và xâm chiếm luống đậu bắp.
Lớp mùn không chỉ giúp ngăn cỏ dại mọc lên mà còn giữ cho đất đậu bắp giữ nước và chất dinh dưỡng. Chuyên gia nông nghiệp thường đề xuất một lớp mùn có độ dày từ 3 đến 4 cm là lý tưởng cho sự phát triển của cây đậu bắp.
Ngoài ra, đảm bảo cây đậu bắp luôn được cung cấp đủ nước là một yếu tố quan trọng, đặc biệt là trong mùa hè và tại các vùng có khí hậu khô hanh và nhiệt đới. Nước cần được cung cấp hàng ngày để đảm bảo cây không bị thiếu nước trong quá trình sinh trưởng và phát triển.
Khi cây đậu bắp con đạt chiều cao khoảng 6-10 cm, bạn nên tiến hành tỉa cây để chúng có khoảng cách từ 20 đến 30 cm giữa các cây. Sau khi thu hoạch lần đầu, hãy loại bỏ các lá ở phía dưới của cây đậu bắp để thúc đẩy quá trình phát triển trái nhanh hơn.
Bón phân cho đậu bắp
Đậu bắp có một giai đoạn sinh trưởng kéo dài để phát triển hoa và quả. Vì vậy, việc cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cây là vô cùng quan trọng để đảm bảo sức khỏe của cây và tăng sản lượng. Đậu bắp đặc biệt cần các chất dinh dưỡng như nitơ, phospho và kali.
Để đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cây, bạn có thể sử dụng phân bón NPK 10-10-10 hoặc phân bón hữu cơ giàu dinh dưỡng. Nên bón lót cho cây sau khoảng một tháng sau khi gieo hạt và đặc biệt là trước khi cây đậu bắp bắt đầu ra hoa, để đảm bảo cung cấp đủ nitơ và photpho cho quá trình sinh trưởng và phát triển của cây.
Thu hoạch
Khoảng hai tháng sau khi trồng, bạn có thể bắt đầu thu hoạch những quả đậu bắp đầu tiên. Độ dài thông thường của quả cho lần thu hoạch đầu tiên là từ 5-9 cm. Trong quá trình thu hoạch, hãy cắt quả ra khỏi cây cách một ít khoảng 1-2 cm từ phần cuống.
Nếu phần thân của quả quá dài và cứng, thì có thể quả đã trưởng thành quá mức và cần phải được loại bỏ. Để an toàn cho tay và da của bạn, luôn nên đeo găng tay và áo dài tay khi thu hoạch hoặc tiếp xúc với cây đậu bắp. Điều này quan trọng bởi hầu hết các loại đậu bắp thường có gai nhỏ hoặc lông có thể gây kích ứng da.
Những loại sâu bệnh trên cây đậu bắp
Đậu bắp là loại cây không dễ bị tấn công bởi sâu bệnh. Tuy nhiên, bạn vẫn cần quan tâm đến các vấn đề tiềm ẩn liên quan. Do đó, hiểu biết về các loại sâu bệnh có thể gây hại cho đậu bắp là rất quan trọng trong quá trình trồng và bảo vệ cây.
Trước hết, để tránh sâu bệnh, việc sử dụng hạt giống chất lượng cao là rất quan trọng. Cung cấp đủ nước và duy trì độ ẩm thích hợp cũng giúp cây đậu bắp tránh bị tấn công bởi sâu bệnh. Loại bỏ cỏ dại và các lá cũ, lá già yếu hoặc lá chết là một phần quan trọng.
Ngoài ra, bạn cần thường xuyên kiểm tra khu vườn của mình bằng cách tham quan khu vườn hàng ngày. Hãy quan sát kỹ mặt dưới của lá, các cành và thân cây phía dưới để tìm sự hiện diện của rệp và bọ xít, cũng như để ngăn chúng gây hại. Tuy nhiên, cần phân biệt và bảo vệ những loài côn trùng có ích như bọ rùa, mà bạn không nên tiêu diệt.
Đậu bắp cũng có thể bị nhiễm một số loại nấm như nấm thán thư và fusarium. Chúng thường xuất hiện khi cây bị thấm nước quá nhiều hoặc không thoát nước đủ tốt. Ngoài ra, đậu bắp cũng có thể mắc bệnh phấn trắng, mà thường gây ra các đốm trắng và lớp phấn trắng trên cây.
Cách bảo quản Đậu bắp
Đậu bắp nên được sử dụng ngay sau khi thu hoạch để đảm bảo chất lượng và hương vị tốt nhất. Khi để lâu, đậu bắp có thể bị hỏng hoặc trở nên già. Đặc biệt, lưu ý rằng đậu bắp có thể mất đi nhiều chất dinh dưỡng và giá trị dinh dưỡng của chúng có thể giảm xuống theo thời gian.
Tuy nhiên, để bảo quản đậu bắp trong một thời gian ngắn, bạn có thể đặt những quả tươi vào túi hoặc hộp kín và đặt chúng trong tủ lạnh. Ở ngăn mát của tủ lạnh, với nhiệt độ từ 2-10°C, đậu bắp có thể được bảo quản từ 3-4 ngày mà vẫn giữ được chất lượng tốt.
Như vậy, Nhà Nguyễn đã hướng dẫn các bạn các trồng đậu bắp năng suất cao. Hy vọng những thông tin phía trên có thể giúp ích được các bạn. Nếu các bạn có bất kì thắc mắc nào, thì đừng quên để lại chúng dưới phần bình luận nhé. Chúng tôi sẽ tiếp nhận và phản hồi sớm nhất có thể.
