Khoai tây là một loại củ giàu dinh dưỡng, không chỉ chế biến thành nhiều món ăn thú vị mà còn là bí quyết làm đẹp cho da và tóc. Tuy nhiên, để đảm bảo một khu vườn khoai tây có năng suất và chất lượng cao thì việc tuân theo cách trồng khoai tây và chăm sóc là không thể thiếu. Cùng Nhà Nguyễn khám phá cách trồng và các chiến lược giúp khu vườn của bạn luôn phát triển và tăng năng suất nhé!
Thời Điểm Để Trồng Khoai Tây
1. Đồng bằng và Trung du Bắc Bộ
- Vụ chính: Gieo cấy từ 15/10 – 15/11 và thu hoạch vào cuối tháng 1, đầu tháng 2 năm sau
- Vụ Xuân (chủ yếu dùng làm giống): Gieo cấy vào tháng 12 và thu hoạch vào đầu tháng 3 năm tiếp theo.
2. Miền núi phía Bắc
– Vùng núi dưới 1000m:
- Vụ Đông: Gieo cấy tháng 10 và thu hoạch vào tháng 1 năm sau
- Vụ Xuân (chủ yếu dùng làm giống): Gieo cấy tháng 12 và thu hoạch cuối tháng 3
– Vùng núi trên 1000m:
- Vụ Thu Đông: Gieo cấy đầu tháng 10 và thu hoạch vào tháng 1 năm sau.
- Vụ Xuân (chủ yếu dùng làm giống): Gieo cấy tháng 2 và thu hoạch vào tháng 5.
3. Bắc Trung Bộ: Vụ Đông duy nhất nên gieo cấy đầu tháng 11 và thu hoạch vào cuối tháng 1.
4. Tây Nguyên:
- Vụ chính: Gieo cấy từ tháng 12 – 01 và thu hoạch từ tháng 4 – 5.
- Vụ nghịch (trong mùa mưa): Gieo cấy từ đầu tháng 6 – tháng 7 và thu hoạch từ tháng 10 – tháng 11.
Trồng Khoai Tây Đúng Loại
Chọn Giống Theo Chu Kỳ Sinh Trưởng
Loại khoai tây được xác định dựa vào khoảng thời gian cây cần để phát triển và yếu tố này có thể thay đổi do điều kiện thời tiết. Khoai tây gieo sớm có chu kỳ sinh trưởng kéo dài từ 60-110 ngày. Khi gieo vào cuối tháng ba, thời gian thu hoạch thích hợp sẽ là cuối tháng sáu hoặc đầu tháng bảy. Một số giống đặc trưng trong loại này bao gồm Pentland Javelin, Arran Pilot và Dunluce.
Khoai tây gieo chính vụ mất khoảng 125-140 ngày để phát triển hoàn chỉnh. Nếu trồng vào cuối tháng tư, thời điểm thu hoạch lý tưởng sẽ là giữa tháng tám và có thể kéo dài đến cuối tháng mười. Loại khoai này thường có năng suất và kích thước củ lớn hơn, phù hợp cho việc tiêu thụ ngay lập tức hoặc lưu trữ cho mùa đông sắp tới. King Edward, Kerrs Pink và Harmony là những giống đại diện cho loại khoai tây này.
Mua Giống Đã Được Chọn Sẵn
Bạn có thể mua giống khoai tây từ các cửa hàng làm vườn, đặt hàng trực tuyến hoặc sử dụng những củ khoai tây từ siêu thị. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng khoai tây từ siêu thị có thể không được kiểm định về mầm bệnh và có thể mang theo các bệnh truyền nhiễm. Những bệnh này có thể tồn tại và lây lan trong đất từ mùa này sang mùa khác.
Để đảm bảo sự phát triển lành mạnh và tránh rủi ro nhiễm bệnh nên mua giống khoai tây đã được chứng nhận là sạch bệnh. Bạn có thể tìm mua những giống này tại các trung tâm làm vườn uy tín hoặc các website chuyên bán giống trực tuyến với mức giá phải chăng. Lưu ý chọn loại giống phù hợp với thời gian và điều kiện trồng của mình.
Chuẩn Bị Khoai Tây Để Trồng
Sử dụng dao bén và trơn để chia củ khoai tây thành từng phần, đảm bảo mỗi mảnh chứa không quá ba “mắt”, những điểm nhô ra trên bề mặt củ. Sau đó, để các mảnh khoai tây dưới ánh nắng mặt trời trong khoảng một đến hai ngày hoặc cho đến khi bạn nhận thấy các “mắt” bắt đầu phát triển mầm.
Khác với một số lời khuyên thường thấy là không nên ngâm khoai tây vì khoai tây không có vỏ cứng giống như một số hạt khác. Ngâm khoai tây chỉ làm tăng nguy cơ chúng bị thối. Thay vào đó, hãy đảm bảo mặt cắt trở nên khô và tạo ra một lớp vỏ ngoài để ngăn chặn sự thối nát.
Cân Nhắc Lấy Hạt Từ Quả Khoai Tây
Một số giống khoai tây sản xuất ra những quả nhỏ màu xanh nằm trên bề mặt đất, chúng chứa tới 300 hạt khoai tây tự nhiên và là rất độc. Để thu hoạch, bạn cần nghiền nhỏ quả và đổ vào một bát nước. Sau khoảng một ngày, hạt khoai tây sẽ bị tách khỏi và chìm xuống đáy bát.
Vị Trí Để Gieo Hạt Khoai Tây
Bạn có thể sử dụng hộp trống từ trứng hoặc khay gieo hạt để đặt những mảnh khoai tây với phần mầm hướng về phía trên. Khi mầm đạt độ cao khoảng 3,5cm, bạn có thể chuyển chúng ra ngoài và trồng chúng.
Đảm bảo chỉ giữ lại khoảng 2-3 mầm trên mỗi mảnh khoai tây và loại bỏ những mầm còn lại.
Hướng Dẫn Cách Trồng Khoai Tây
Chuẩn Bị Đất Trồng
Bạn có thể chọn trồng khoai tây trên luống đất trong vườn hoặc sử dụng các chậu cây lớn ở sân sau nhà. Các chậu cây to, lốp xe cũ hay thậm chí là chụp ống khói đều phù hợp cho việc này. Điểm cần lưu ý là đảm bảo không có cỏ dại xen lẫn trong đất trồng. Thêm vào đó, việc bổ sung phân hữu cơ hoặc phân chuồng có thể giúp tăng cường độ dinh dưỡng cho đất. Chắc chắn rằng bạn đã xới lên và làm mềm đất trước khi trồng.
Thời Điểm Thích Hợp Trồng Khoai Tây
Lựa chọn thời điểm trồng khoảng 1- 2 tuần trước khi kết thúc mùa sương giá cuối năm. Những đợt giá lạnh sẽ giúp loại bỏ các dịch hại có thể ảnh hưởng đến cây. Hơn nữa, cây khoai tây sẽ cần nhiều ánh nắng hơn khi ngày dần kéo dài. Chẳng hạn: Ở khu vực ven biển Virginia, người ta thường trồng khoai tây vào dịp lễ thánh Patrick vào tháng ba và thu hoạch vào tháng bảy.
Chọn Vị Trí Trong Vườn
Lựa chọn nơi có đất mềm mịn và nhận được nhiều ánh nắng bởi khoai tây yêu cầu nhiều nắng và nhiệt độ ấm để phát triển tốt. Tránh việc trồng khoai tây ở những nơi bị che khuất ánh nắng trong vườn. Mỗi năm, hãy thay đổi vị trí trồng khoai tây trong vườn giúp đất được phục hồi và tái cung cấp ni-tơ. Hoặc bạn cũng có thể dùng phân bón với tỷ lệ (05-10-10) suốt mùa và sau khi thu hoạch.
Ngoài ra, khoai tây có thể được trồng trong túi chuyên dụng hoặc các chậu cây cỡ lớn. Khi trồng, hãy đặt củ khoai đã mọc mầm vào trong đất với mầm hướng lên trên và độ sâu khoảng 12cm so với bề mặt đất. Đổ đất lên trên và đảm bảo cung cấp đủ nước, ánh sáng và bảo vệ khỏi sương giá.
Cách Chăm Sóc Cây
Quá trình chăm sóc cây trong giai đoạn phát triển quyết định đến chất lượng và giá trị dinh dưỡng của sản phẩm bạn thu hoạch. Loại bỏ các loại cỏ dại xung quanh vùng trồng khoai tây.
Nếu bạn phát hiện thấy lá có dấu hiệu bị xé rách, thay đổi màu sắc hoặc có vết vàng thì có thể cây đang bị tấn công bởi dịch hại. Đối với những ai mong muốn tránh việc sử dụng hóa chất, hãy tham khảo ý kiến từ những chuyên gia tại các cửa hàng làm vườn để tìm ra giải pháp tự nhiên trong việc phòng trừ sâu bệnh.
Hạn Chế Tưới Nước Cho Khoai Tây
Khoai tây yêu thích môi trường đất tơi xốp và có khả năng thoát nước hiệu quả. Do đó, chỉ nên tưới khi thấy đất bắt đầu trở nên khô và tránh giữ độ ẩm cao khi củ bắt đầu phát triển. Lựa chọn trồng khoai trên các đống đất hoặc dốc nhẹ giúp nước thoát đi nhanh chóng. Trồng khoai tây trên mặt bằng có thể cản trở sự phát triển của chúng.
Chúng ta nên tưới khoảng 1 lần/tuần suốt mùa hè nhưng quan trọng là tưới đều đặn mà không làm ướt quá. Khi thấy lá bắt đầu héo, đó là dấu hiệu cho thấy cây cần thêm nước. Tuy nhiên, hãy cẩn trọng không tưới quá mức; nếu không, bạn có nguy cơ làm thối nát củ khoai.
Thu Hoạch Khoai Tây
Tiêu Chuẩn Thu Hoạch
Thu hoạch khoai tây là bước cuối cùng và quan trọng nhất trên đồng ruộng. Để đạt được lượng thu hoạch tối ưu và củ khoai đẹp, quá trình lão hóa của khoai phải hoàn chỉnh. Khi củ chín đến điểm tối ưu, phần thân và lá sẽ bắt đầu chuyển sang màu vàng chiếm khoảng 80%. Lá sẽ trở nên khô và rụng, trong khi vỏ củ sẽ mịn màng và cứng cáp.
Tránh việc thu hoạch khi khoai còn non vì điều này sẽ dẫn đến giảm sản lượng và hàm lượng tinh bột thấp trong củ. Đồng thời, vỏ củ dễ bị hỏng và không đẹp. Thông thường, sau khoảng 60-70 ngày trồng, củ khoai sẽ bước vào giai đoạn phát triển nhanh. Chỉ trong vòng 20-25 ngày tiếp theo, sản lượng có thể tăng thêm từ 25-30%.
Lưu Ý Trước Khi Thu Hoạch
Hạn chế tưới nước trong khoảng 20-25 ngày trước khi thu hoạch và nếu gặp mưa, cần tháo nước ra ngoài. Khoảng 7-10 ngày trước khi thu hoạch, cắt phần thân cách gốc khoảng 15-20cm để ngăn chặn việc bệnh từ lá chuyển vào củ. Lựa chọn những ngày nắng đẹp và đất khô ráo để thu hoạch.
Sau khi thu hoạch nên lắc nhẹ củ để loại bỏ đất và phơi khô ngoài đồng. Điều này giúp giảm thiểu vết thương và tránh xây xát củ. Tránh việc rửa củ khoai sau khi thu hoạch và đảm bảo không để vỏ khoai bị phơi sáng quá lâu dưới nắng mặt trời.
Như vậy, trồng khoai tây không chỉ đòi hỏi sự kiên nhẫn mà còn cần kiến thức và kỹ thuật. Từ việc chọn giống, chuẩn bị đất, tưới tiêu đến việc phòng trừ sâu bệnh và thu hoạch, mỗi bước đều quan trọng và ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng củ. Hãy nhớ áp dụng những kiến thức và kỹ thuật trên, chúng tôi tin rằng bạn sẽ có một vườn khoai tây thịnh vượng và bổ dưỡng.
